Γιατί οι προγραμματιστές αποτελούν ένα από τα δημοφιλέστερα εξαγόμενα προϊόντα αυτής της χώρας; Γιατί, ενώ ο κλάδος έχει αρνητική ανεργία, οι ελληνικές εταιρείες δυσκολεύονται να βρουν προσωπικό; 3 λόγοι είναι οι πιο σημαντικοί, σύμφωνα με τον προγραμματιστή και χρόνια εργαζόμενο στην Ελλάδα  Ευάγγελο Πτερνέα , τα οποία αναφέρονται παρακάτω:

1) Ωράρια

Όσο απλό κι αν είναι να φύγει κάποιος, ελάχιστοι εγκαταλείπουν τον τόπο τους χωρίς να υπάρχει πραγματική ανάγκη. Πάμε, επομένως, σε πιο ουσιώδη ζητήματα. Κάτι που συχνά διαφεύγει της προσοχής μας είναι οι συνθήκες εργασιακής ζούγκλας που επικρατούν στην Ελλάδα. Με τον όρο “εργασιακή ζούγκλα” δεν εννοώ, φυσικά, την ελαστικότητα στην εργασία, αλλά τις πρακτικές εργοδοτών, εργαζομένων και πελατών στον τρόπο αντιμετώπισης των προγραμματιστών.

Με εξαίρεση ορισμένα ακραία παραδείγματα εργαζομένων σε startups της Silicon Valley, η πλειονότητα των προγραμματιστών στον πολιτισμένο κόσμο δουλεύουν 8 ώρες τη μέρα. Μάλιστα, το οκτάωρο είναι απολύτως σεβαστό από την πλειονότητα των σοβαρών εταιρειών, ακριβώς όπως σε κάθε επαγγελματικό κλάδο.

Κόντρα, όμως, στη λογική, οι προγραμματιστές στην Ελλάδα αναγκάζονται να εργάζονται 10, 12, και 15 ώρες ημερησίως. Η επικρατούσα νοοτροπία είναι ότι ο προγραμματισμός θεωρείται κάτι “απλό” και “εύκολο”. Ο μη-γνώστης πιστεύει αυθαίρετα ότι η δημιουργία ενός προγράμματος γίνεται σε χρόνο dt, πατώντας απλώς μερικά κουμπιά. Αυτό αποτελεί επικρατούσα αντίληψη τόσο εργοδοτών όσο και πελατών.

Αγαπητέ εργοδότη: αν δεν γνωρίζεις τη φύση της δημιουργίας Software, άνοιξε σουβλατζίδικο. Το software είναι πολύπλοκο, απαιτεί συνεργασία, testing, και quality assurance. Το ότι ο προγραμματιστής ξενύχτησε προκειμένου να έχει έτοιμο το λογισμικό άρον-άρον μέσα στο παράλογο deadline που έθεσες, δεν είναι προσόν. Είναι αποτυχία στο management που εσύ κάνεις.

Τα ίδια πράγματα ισχύουν και για τους πελάτες:

Αγαπητέ πελάτη: εάν αποφασίσεις να επενδύσεις σε ένα project Λογισμικού, κάνε το σωστά. Μπορείς να έχεις Software οικονομικά. Μπορείς να έχεις Software γρήγορα. Μπορείς να έχεις Software υψηλής ποιότητας. Ποτέ, όμως, δεν θα έχεις και τα τρία ταυτόχρονα. Είναι νόμος. Το Software είναι μια επένδυση η οποία θα βοηθήσει την επιχείρησή σου να αποκτήσει περισσότερα κέρδη. Εάν δεν το δεις ως τέτοια, θα χάσεις και το χρόνο και τα χρήματά σου.

Οι πολλές ώρες συνεχούς και αδιάκοπης εργασίας δεν είναι ηρωισμός. Το αντίθετο. Προκαλούν κατακόρυφη πτώση της παραγωγικότητας και, εν τέλει, δημιουργούν χειρότερα προϊόντα λογισμικού.

2) Αμοιβές

Αφού, λοιπόν, ο κόσμος στην Ελλάδα δεν επενδύει, αναπόφευκτα οι εργοδότες προσφέρουν χαμηλές αμοιβές. Εάν μια εταιρεία παραγωγής λογισμικού δεν έχει σταθερή χρηματοροή, πώς θα πληρώσει τους προγραμματιστές της; Στην πράξη, ένας καλός προγραμματιστής θα επωμιστεί δουλειά δύο και τριών άλλων προκειμένου η εταιρεία να εξοικονομήσει χρήματα. Για ποιο λόγο αυτός ο προγραμματιστής να εξακολουθήσει να δουλεύει στην Ελλάδα; Για ποιο λόγο ο άνεργος προγραμματιστής να συνεχίσει να ψάχνει για εγχώρια εργασία;

Κατανοώ απολύτως ότι οι περισσότερες εταιρείες στην Ελλάδα είναι, πλέον, αδύνατον να καλύψουν τους ικανούς εργαζομένους σε επίπεδο μισθού, bonus και παροχών. Δικαιολογημένα, όταν ο κόσμος φοβάται να επενδύσει, τα projects λογισμικού θα είναι λιγότερα, προχειρότερα και φτηνότερα.

Γνωρίζουμε ότι η γνώση είναι φορητή, μπορείς δηλαδή να την εφαρμόσεις από οποιαδήποτε γωνιά του κόσμου. Η προοπτική του εξωτερικού φαντάζει ιδεατή. Ο μέσος μισθός στις ΗΠΑ είναι 80,000 δολλάρια (6,500 το μήνα). Για ποιο λόγο κάποιος να προτιμήσει τα 700 μικτά που θα βρει στην Ελλάδα;

Η εμπειρία μου δείχνει ότι οι προγραμματιστές που έμειναν στην Ελλάδα ανήκουν σε τέσσερις κατηγορίες:

• Εργαζόμενοι που είναι ευχαριστημένοι με το αντικείμενο της εργασίας τους και δεν θα έφευγαν ούτως ή άλλως.
• Εργαζόμενοι και στελέχη με μισθό σημαντικά υψηλότερο του μέσου όρου.
• Οικογενειάρχες που αδυνατούν να μετακομίσουν λόγω συζύγου, παιδιών και άλλων υποχρεώσεων.
• Χαμηλής ειδίκευσης εργαζόμενοι με περιορισμένο γνωστικό επίπεδο ή σοβαρή άγνοια ξένης γλώσσας.

Όλοι οι υπόλοιποι είτε έφυγαν είτε τσεκάρουν τα job boards για εξωτερικό.

3) Αστάθεια

Δυστυχώς, η έλλειψη επενδύσεων και η οικονομική καταστροφή των τελευταίων ετών δεν έφεραν μόνο χαμηλούς μισθούς. Έφεραν τρομακτική αστάθεια σε πράγματα που θεωρούσαμε δεδομένα. Σήμερα, κανείς δεν γνωρίζει το ύψος της επόμενης φορολογίας, αν θα έχει να πληρώσει, ή πόσα θα πρέπει να εξοικονομήσει για μελλοντικές οφειλές. Σε πολλές περιπτώσεις, διακυβεύεται ακόμη και η επιβίωση.

Σε ένα περιβάλλον ύφεσης, όσο μειώνεται η ιδιωτική πρωτοβουλία, τόσο θα περιορίζονται οι αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας και θα καταποντίζονται οι μισθοί. Αναπόφευκτα, λοιπόν, το παραγωγικό εργατικό δυναμικό θα αναζητήσει υψηλότερη ασφάλεια και μεγαλύτερη σταθερότητα σε χώρες που μπορούν να την προσφέρουν απλόχερα.

Εύκολα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι από τη στιγμή που κάποιος μπορεί να φύγει, θα φύγει.

Υπάρχουν Λύσεις;

Αυτή τη στιγμή, η Ελλάδα προσπαθεί να επιβιώσει ανακυκλώνοντας χρήμα σε κλίμα απόλυτης εσωστρέφειας. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, οι πολιτικές ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας εξαντλούνται στην διάθεση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Ωστόσο, η αγορά δεν θα αναπτυχθεί μοιράζοντας δέκα και είκοσι χιλιάρικα για άνοιγμα γραφείων. Αυτά τα χρήματα γίνονται “επιβίωση”, όχι “επένδυση”. Το πρόβλημα είναι ότι η αγορά προσπαθεί να τραφεί από μια μικρή πίτα, η οποία, αν δεν μεγαλώσει, προβλέπεται οι μεταναστέυσεις στο εξωτερικό των πτυχιούχων να αυξάνονται.